مقاله بررسی مسئولیت کیفری و مدنی پزشکان

بررسی مسئولیت کیفری و مدنی پزشکان دانلود مقاله مسئولیت مدنی پزشک
گفتار سوم :موانع رشد و گسترش بیمه مسئولیت مدنی حرفه‏ ای پزشکان در ایران
با توجه به تحقیقات انجام شده و نتایج حاصل از آزمون آنها، به همراه بررسی‏ های به‏ عمل آمده از کتب، قوانین، بیمه ‏نامه مسئولیت مدنی حرفه‏ ای پزشکان مورد استفاده در شرکت‏ های بیمه در ایران و همچنین مصاحبه حضوری با بعضی از مسئولان و کارشناسان امور بیمه ‏ای و پزشکان، سعی بر آن شده است تا نکاتی در ارتباط با نارسایی ‏های بیمه مسئولیت مدنی حرفهای پزشکان در ایران، مشکلات و موانع موجود در این رشته و عوامل مؤثر در رشد د گسترش آن، مطرح و در صورت لزوم پیشنهادهایی ارائه گردد.
امروزه در کشورهای مترقی جهان کمتر کسی است که به نحوی با بیمه سروکار نداشته باشد و به‏ طور کلی بیمه از اصول اولیه اقتصاد و لازمه قطعی اجرای برنامه ‏های اقتصادی و تولیدی و اجتماعی شده است.
بدیهی است که با تعداد و کثرت حوادث، که مولود زندگی پیچیده در تمدن امروز بشری است، جبران زیان و صدمات ناشی از این حوادث و در نتیجه تعمیم مقررات بیمه بیش‏ازپیش مفید و ضروری به نظر می‏رسد و هرقدر در باب این مسئله اجتماعی که اهمیت فراوان دارد بحث و مطالعه بیشتری صورت گیرد، نتایج بهتر و درخشان‏ تری عاید جامعه ما خواهد شد.در این میان بیمه مسئولیت مدنی حرفه‏ای پزشکان که می‏تواند نقش به سزایی در جبران خسارت زیاندیدگان ناشی از فعالیت‏های حرفه پزشکی در زمان معالجه و مداوا داشته باشد رشد چندانی نداشته است که با توجه به نتایج حاصله از تحقیق می‏توان به ‏طور مختصر به عوامل زیر به عنوان موانع رشد و گسترش این رشته از بیمه در ایران اشاره کرد.
۱٫عوامل فرهنگی
تقدیرگرایی و اعتقاد به قضاوقدر، گذشت، ایثار و فداکاری مردم ایران، ناآگاهی و بی‏اطلاع قشر وسیعی از آنها و حتی پزشکان از مسائل و قوانین مسئولیت پزشکی و.. به‏طور مستقیم بر نحوه رشد بیمه مسئولیت مدنی حرفه‏ای پزشکان اثر گذاشته و تغییر هرکدام از این عوامل بدون شک تاثیر به سزایی بر رشد این رشته از بیمه خواهد داشت.
۲٫ضعف قوانین و مقررات
در ارتباط با بررسی موارد قانونی مسئولیت مدنی حرفه‏ای، ملاحظه می‏شود که به ظاهر پزشکان در ایران با توجه به اقتضای شغل و حرفه مقدسی که دارند از یک طرف کمتر احساس مسئولیت مدنی در برابر عواقب حرفه خود می‏کنند و از طرف دیگر بنا به ملاحظات قانونی و فرهنگی کمتر مسئول شناخته می‏شوند و این موضوع خود تأثیر انکارناپذیری بر عدم رشد بیمه مسئولیت مدنی حرفه‏ای پزشکان خواهد داشت.
۳٫کمبود امکانات و تجهیزات پزشکی
کمبود بیمارستان‏های استاندارد و مجهز در سطح وسیعی از جامعه، به‏طوری که فقدان تجهیزات خاص در بیمارستان‏ها همیشه بهانه‏ای برای جراحان و پزشکان بوده که اتهامات خود را متوجه مسئولان پزشکی و درمانی کشور نمائید و خود را تبرئه کنند.
۴٫بی‏توجهی به آموزش
بدون شک علم و آگاهی از مقررات و قوانین حاکم بر هر حرفه‏ای عامل عمده در تعیین سرنوشت شغلی افراد شاغل در آن حرفه است لذا باید اعتراف کرد از یک طرف قشر وسیعی از پزشکان از قوانین و مقررات مختلف مسئولیت حرفه‏ای خودآگاهی کافی ندارند و از طرف دیگر فعالیت در رشته‏های بیمه مسئولیت به‏طور اعم و مسئولیت پزشکان به‏طور اخص نیاز به کادر متخصص و صلاحیتداری از کارشناسان بیمه دارد که ضعف شرکت‏های بیمه در این مورد به وضوح مشخص است، بنابراین کم‏توجهی به این موضوع نیز خود یکی از دلایل عدم رشد و گسترش این رشته از بیمه در ایران است، که باید در این خصوص برنامه خاص آموزشی به اجرا گذارده شود.
۵٫نحوه پرداخت خسارت و شرایط بیمه مسئولیت مدنی حرفه‏ای پزشکان
در حال حاضر پرداخت خسارت در رشته بیمه مسئولیت مدنی حرفه‏ای پزشکان براساس نظریه تقصیر و نیاز به احراز مسئولیت از طریق سازمان نظام پزشکی و یا صدور حکم از طریق محاکم ذی‏ربط صورت می‏گیرد که این موضوع سبب می ‏شود رسیدگی و تصفیه فوری خسارت به دلایل مختلف از جمله بطی‏ء بودن رسیدگی دعاوی در دادگاه ‏ها و همچنین عدم انطباق و ارتباط دعاوی مطروحه با شرایط بیمه‏ نامه میسر نباشد و در نتیجه باعث کندی کار شرکت‏های بیمه و تأخیر در پرداخت خسارت شود.البته در مواردی که مسئولیت بیمه‏ گذار با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده از نظر بیمه‏ گر محرز باشد، بیمه ‏گر می‏تواند قبل از صدور رأی از سوی مراجع قانونی ذی ‏صلاح با تحصیل موافقت بیمه‏ گذار مدعی یا مدعیان در خصوص پرداخت و تصفیه خسارت اقدام کند .
ماهیت اخلاق پزشکی
اخلاق پزشکی، اصول و قواعد اخلاقی است که یک پزشک باید آن را رعایت کند. اهمیت آداب و اصول اخلاقی لازم الرعایه برای پزشک، از لحاظ شدت و ضعف بستگی به اثری دارد که به روان بیمار وارد می کند. مهمترین آداب پزشکی، راستگویی و برخورد ملاطفت آمیز با بیمار است. پزشک در صورتی که مصلحت بیمار اقتضاء کند، باید او را از نوع بیماری اش آگاه کند. افلاطون که میان هنر و حرفه تفکیک قائل بود، بر آن بود که پزشکی یک هنر است. از دیدگاه افلاطون، هنر، ابزارهای فنی سودمند را برای غایت و هدفی اخلاقی به کار می گیرد و پزشک، هنرمندی است که هدف او، درمان بیمار است.
«هانمان» در کتاب «ارغنون پزشکی عقلی» می نویسد:« از سه گروه پزشک باید دوری جست: اول کسانی که تنها به ظاهرشان می اندیشند. دوم آنان که در اندیشه دیدن بیمار بیشترند، به گونه ای که نمی توانند به هر بیمار، وقت کافی اختصاص دهند. سوم گروهی که نگرش مادی دارند و هیچ چیز را بهتر از سخن گفتن های کوتاه، حرفهای بیهوده و شایعه های رسواکننده دوست ندارند». او پزشک را از لحاظ اخلاقی، ملزم به فروتنی بردباری، نیکومنشی و … می داند. بقراط حکیم نیز مسؤولیت اخلاقی پزشک را با شرح بایدها و نبایدها، تبیین نموده است. این بایدها و نبایدها عبارتند از:
الف) بایدها:
۱٫باید در گرفتن بهای درمان خود، منطقی و خردمند باشد و اگر لازم بود، از آن چشم بپوشد.
۲٫پزشک باید در صورت دودلی یا سرگشتگی، به رایزنی بپردازد.
گفتار اول :مواجهه حقوق وپزشكي
بدينسان پزشكي داراي چهره دوگانه اي است : هم محترم است وهم مغضوب ، هم فعلي است الهي ومظهر شافي بودن پروردگار وهم دخالت فضولي مآبانه دركارخداوند. از سويي بيمار در آرزوي چشيدن نوش بهبود، رضايت مندانه به داما ن پزشك چنگ ميزند واز سوي ديگر، قانون واخلاق به سختي مي تواند نيش چاقوي طبيب را ناديده بگيرد واز خوني كه از آستينش مي جكد بگذرد واين تصرف درتن شريف آدمي را قانونمند نكند به همين دليل همواره قانونگذاران سهم خود را درامر طبابت بجّد ايفا كرده اند اگرچه بيماررا نيز آزاد گذاشته اند تا با طيب خاطر ، خاطر طبيب را از هرمسئووليتي آسوده بگذارد .
پادافرهان شديدي از دير باز براي پزشكان مقرر شده است ، قانون نامه حمورايي ، قديمي ترين قانون مدون بشري ، جراحي را كه بايك نيشترمفرغي ، جراحي مهمي را بر روي شخص انجام داده و باعث مرگ وي شده يا گودي چشم كس را باز كرده وچشم اورا نابود نموده ، به قطع دست محكوم مي كند.(ماده ۲۱۸)ماده ۳۱۹قانون مجازات اسلامي ( مصوب ۱۳۷۵) نيز با لحني غليظ مي گويد: هرگاه طبيبي ، گرچه حاذق ومتخصص باشد، درمعالجه اي كه شخصا انجام مي دهد يا دستور آن را صادر مي كند، هرچند با اذن مريض يا ولي اوباشد، باعث تلف جان يا نقص عضو يا خسارت مالي شود ضامن است .)) به نظر مي رسدكه اين ماده ، يكي از نمونه هاي بارز اعمال نظريه مسئووليت محض درحقوق ايران است ، نظريه اي كه مبناي جبران خسارت را نه تقصير شخص كه صرف بروز زيان درنتيجه فعل او ميداند.
بند ب ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامي تصريح مي كند كه حتي اگر پزشك رفتاري (( متعارف )) داشته باشد باز مسئوول خسارتهايي است كه بر بيمار وارد آورده است وعمل او خطاي شبيه عمد است : (( درموارد زير ديه پرداخت مي شود: قتل يا جرح يا نقثص عضو كه بطنورخطاي شبيه به عمد واقع شود وآن درصورتي است كه جاني قصد فعلي را كه نوعا سبب جنايت نمي شود، داشته باشد وقصد جنايت را نسبت به مجني عليه نداشته باشد مانند آنكه ..طبيبي مباشرتا بيماري را (( بطور متعارف )) معالجه كند واتفاقا سبب جنايت بر اوشود.))
بدينسان اين ماده دليلي ديگر بر مسئووليت محض پزشك درحقوق ايران است زيرا رفتار متعارف وغير مقصرانه او نيز ضمان آور دانسته شده .