دانلود رساله مجتمع تجاری تفریحی

۲ – ۱ بخش اول:
۲ – ۱ – ۱ تعریف بازار- ادبیات بازار
بازار بارزترین نماد شهری زیستن در زیستگاه های بزرگ و میانه در ایران است . بازار ستون فقرات شهرهای ایران , فرآورده کالبد به ظرافت یافته ای است دارای توان اقتصادی و توان اجتماعی و توان فرهنگی .
بازار پیکره مرکبی است که براساس دو رشته نیازهای اصلی در شهر می روید و به گونه ای ارگانیک به این دو رشته نیاز پاسخ گویی می کند . این دو عبارتند از :
اول ـ نیازهای موضعی که با دگرگونی ها و حرکت های مویرگی یافته های متشکله بازار

پاسخ گویی می شوند .
دوم ـ نیازهای عمومی وگسترده شهر , که از طریق الحاق قطعاتی از بدنه مسکونی مجاور به بازار و یا از راه گسترش بازار در جهت اصلی در نقطه پایانی بر طرف می شوند .
بازار واژه ای است فارسی که ریشه در فرهنگ هزاران سال پیش ایرانیان دارد و بیانگر موجودیت مکانی همگانی است که در آن , هم به رفت و آمدهای بی تکلف و آزاد و هم به کارهای مربوط به دادوستد , در زمینه های مختلف پرداخته می شود .
بازار به مفهوم حقیقیش , مجموعه ای از دکان هایی است که توسط فضایی سرپوشیده به یکدیگر وصل می شوند و به مفهوم مجازی , گستره ای گوناگون از معانی را دربر می گیرد : از اعتبار تا قدرت , از شایستگی تا رونق , از آراستن تا زدوخورد کردن و خود جلوه دادن .
بازار پیکره شهری است مجهز به مجموعه ساختمان هایی که این پیکره را تحقق کاربری
می بخشد و از تنوع جالب توجهی برخوردار است , تنوعی که در اندازه و گنجایش واحدهای تولیدی و خدماتی , در شغل ها و در حرفه های سنتی و نوپا , در وسایل ارتباطی و در فضاهای عبوری و توقف گاههای غیرمکلف , دیده می شود .
این مجموعه ساختمان هایی که بخش نسبتاً بزرگی از سطح شهر را می پوشاند , باید بتوان اقتصادی , اجتماعی و فرهنگی شهر را پایدار بدارد .

در بازار عناصر کاربردی ـ کالبدی متناوب , به وسیله سقف به یکدیگر پیوند داده می شوند و این ویژگی , آنگاه که درست در برابر باز بودن دیگر انواع فضاهای همگانی شهری قرار داده می شود , جالب توجه و شایسته بررسی می نمایند .
از نظر اقتصادی به نظر پروفسور هاروی , بازار مکانی است که در آنجا عرضه و تقاضا به منظور تعیین قیمت واحد تلاقی می کند .
بازار محلی جغرافیایی است که عده ای از افراد را که دادوستد آنان باعث ایجاد عرضه و تقاضا و قیمت واحد می شود در خود جمع می کند .
بازار محلی است که در آن نوع اجتماع و فرهنگ دیده می شود که عوامل اصلی آن را فروشنده و خریدار تشکیل می دهند از نظر علم اقتصاد , بازار عبارت است از محل معین و یا کلیه اشخاصی که برای خرید و فروش معینی تماس پیدا کرده و در نتیجه , مبادلات آنها در زمان واحد به یک قیمت معین انجام گیرد .
گاهی اوقات نام بازار به مجموعه عرضه ها و تقاضاها اطلاق می شود .

سیجویک (sedgwick) آن را مجموعه ای از افراد می داند با آنچنان مناسبات تجاری , که هرکس به راحتی می تواند نرخ هایی را بیابد که افراد گاهگاهی کالاها و خدمات معینی را در آن نرخ ها مبادله می کنند .
جونز (Javanese) آن را مجموعه ای از افراد می داند که در مورد هر کالایی دارای روابط تجاری هستند و دست به مبادلات گسترده می زنند .
کرنر (Corner) می گوید : مقصود اقتصاد دانان از واژه بازار, هر بازار و بازارچه ای نیست که در آن اجناس خرید و فروش می شود بلکه کل ناحیه ای است که در آن خریداران وفروشندگان با هم درگیر چنان مبادله آزادانه ای هستند که باعث می شودقیمت کالاهای یکسان به راحتی و به سرعت به سوی برابری رود.

۲ – ۱ – ۲ واژه شناسی بازار
بازار , در فارسی میانه وازار با ترکیب هایی چون وازارک ( بازاری ) و ازرگان ( بازرگان ) و ازرگانیه ( بازرگانی ) و ازارابد ( رئیس بازار ) بکار رفته است . این واژه احتمالاً از صورت ایرانی باستان گرفته شده و به نام واهاکارانا که ترکیبی از واها در فارسی میانه و بها در فارسی دری و جزو دوم آن کارانا از ریشه کار پسوند زار و در فارسی میانه و دری , مجموعاً به معنی جایگاه دادوستد . این واژه ایرانی , از راه بازرگانی از یکسو به عربی , ترکی و عثمانی و زبان های اروپایی , از سوی دیگر به زبان های سرزمین های هند و سیلان راه یافته است .
از آنجایی که نخستین شواهد این واژه در زبان های اروپایی شرقی از قرن پنجم / یازدهم در زبان فرانسه از ۸۳۶/۱۴۳۲ یعنی قبل از زبان پرتغالی ۹۵۱/۱۵۴۴ دیده شده است . این تصور که پرتغالی ها اولین بار این واژه را از هند به اروپا برده باشند بی پایه است .
این شواهد نشان می دهد که بازار ایرانی با ویژگی های خود زبانزد جهانیان بوده و واژه ایرانی بازار در بسیاری از زبان های جهان آمده است . اما در کشورهای اسلامی عرب زبان تقریباً هم جا واژه عربی سوق و مصغر آن سویقه ( بازارچه ) به کار برده می شود . این واژه که در نام کوی ها , روستاها و دیگر مکان های جغرافیایی به وفور به کار رفته است به عقیده فرنکل از زبان آرامی اخذ شده است .

در ترکیه از روزگار عثمانی ها به بازار سرپوشیده اصلی و بزرگ چارشی یا چارشو گفته
می شود که برگرفته از چهارسو ـ چارسو ـ چهارسویی فارسی دری و چهارسوگ فارسی میانه است .
فضایی که در آن کالاهایی برای فروش یا تولید و فروش یا تولید و فروش عرضه شود و محل تجمع و اغلب مسیری ارتباطی نیز باشد بازار خوانده می شود . گفته اند که واژه بازار در زبان پهلوی به شکل « واکار » مورد استفاده قرار می گرفته است . این واژه در پارسی باستان به صورت « آباکاری » به معنی محل اجتماع و دادوستد بکار می رفته است .
۲ – ۱ – ۳ واژه بازار از منظر کالبدی:
از نظر کالبدی و فضایی بازار به دو شکل متداول است :
۱٫ نخستین به شکل کوی و راسته ای که در دو سوی آن دکان هایی ساخته می شود .
۲٫ به صورت میدان گاهها و فضاهای باز وسیع در داخل شهر یا آبادی که به صورت محل تجمع و خرید و فروش مورد استفاده قرار می گرفته است .
بنابراین در تعریف واژه بازار به دو جنبه مهم آن باید توجه کرد , نخست آن که فضایی باز ( ساخته نشده ) یا کالبدی برای دادوستد و بازرگانی بوده است و سپس محل تجمع و رفت و آمد مردم و به عبارتی مسیر , شاهراه و فضای ارتباطی ـ اجتماعی سکونت گاه بوده است .

۲ – ۱- ۴ واژه بازار از منظر اقتصادی:
فروشنده باید در جایی مقام داشته باشد که خریدار بتواند با آسانی کالای او را با آنچه دیگران عرضه می دارند مقایسه کنند و وضع استثنایی و انحصاری آن باعث فریب و غبض نشود . پدید آمدن رسته و گردآوری کالاهای مشابه در دکان های نزدیک به هم و در یک بازار با تیم و سرا معلول همین نظام خاص پیشه وری و سوداگری ایرانی است .
صداقت , درستکاری و وجدان حرفه ای , پیشه وران ایرانی را وامی داشتند که در یک رسته و نزدیک به هم دکان بگیرند و هر صنف و دسته ایی , رسته و بازار خاص را برای عرضه کالاهای مشابه خود برگزینند . خریدار را آزاد بگذارند تا بتواند با دیدن نمونه های کالا و سنجیدن آنها آنچه را می خواهد .
۲ – ۱ – ۵ واژه بازار از منظر اجتماعی :
در تعریف کلمه بازار , به دو جنبه مهم اشاره شده است , نخست جنبه اقتصادی و سپس جنبه اجتماعی آن و در توضیح گفته شده است که هم محل دادوستد و بازرگانی و هم محلی برای تجمع گروه ها و قشرهای گوناگون مردم بوده است .
بازار ایران با ویژگی های خود همیشه زبانزد جهانیان بوده و نام آن به همه زبان های جهان درآمده و چنان مشهور شده است که صحنه های بزرگ و چشمگیر در افسانه ها و داستان ها به خود اختصاص داده است . تا جایی که اگر مصنفی می خواسته است ایران و ایرانی را در اثر خود توصیف کند نام بازار ایران , بر آن می نهاده است .
۲ – ۱ – ۶ تعریف امروز بازار ( کالایی ـ جغرافیایی ):
۱٫ بازار عبارت است از کنش متقابل میان خریداران و فروشندگان کالاها و خدمات که طی آن معمولاً پول به عنوان وسیله مبادله به کار گرفته می شود .
۲٫ تعریف بازار همواره با بحث و جدل هایی همراه بوده است , زیرا اندازه و بزرگی بازار , قدرت انحصاری اعمال شده در آن بازار را متأثر می سازد . برای مثال بنگاه هایی که متهم به قدرت بازاری هستند معمولاً سعی می کنند اندازه بازاری که در آن فعالیت می کنند را بزرگ جلوه دهند و برعکس بنگاه های کوچک که علیه بنگاه های مسلط دادخواست داده اند سعی در کوچک جلوه دادن اندازه بازار دارند تا بدین ترتیب سهم بازار مدعی علیه ( بنگاه مسلط ) نسبت قابل توجهی از کل بازار نشان داده شود .

بازار دارای دو بعد کالای و جغرافیایی است . یعنی می تواند مرزهای بازار را برحسب کالایی که در آن به فروش می رسد مشخص نمود و یا اینکه برحسب ناحیه جغرافیایی که یک کالای معین در آن به فروش می رسد بازار را تعریف و تعیین کرد .
۲ – ۱ – ۷ پیدایش بازار:
نیاز به تنوع بشر اولیه را ناچار به تبادل کالا کرد و پیدایش شهر و وجود مناسبات اقتصادی و نیاز مردم به دادوستد کالا , وجود خریدار و فروشنده را پدیدار نمود و در نتیجه این دادوستد احتیاج به مکانی جهت نگهداری و معامله کالاهای روز داشتند , بدین سبب محل یا مکانی جهت این منظور احداث گردید . فعالیت اقتصادی انسان اولیه در مرحله شکار و غارنشینی در زیر خلاصه می گردد : تجارت در ابتدا فاقد هر گونه نظمی بود و به دلیل نبودن واسطه ای , مبادله به صورت پایاپای انجام می گردید .

نخستین موادی که مبادله می گردید کالاهای مورد نیاز عموم و پس از استخراج فلزات , فلزات قیمتی بود که شکل تکامل یافته آن پول است , تجارت در ابتدا به وسیله دست فروشان و دوره گردان صورت می گرفت و با تکامل فعالیت های تولیدی تجارت رونق یافت و بزرگ ترین اختراع مکانیکی دوران قدیم یعنی ارائه به این رونق افزود و ساختن قایق و زورق و جهت یابی به وسیله ستارگان , راه تجارت و فعالیت های اقتصادی را گشود .
بازار , تراکم فعالیت های خاص به حد اشباع می رسد , فضای پشت دکان ها , به یاری بازار
می آیند .

فضای پشت دکان های بازار در موقعیت هایی مقارن با ترقی شهر و درپی تحصیل اطمینان هایی که چگونگی دریافت شان خود از مهارت ها و از هنرهای بازاریان به شمار می آید , به تناسب نیازها , واحدهای معماری شهری دیگری می دهد که , علاوه بر پاسخ گویی به امر خرید و فروش و ذخیره سازی کالا و مواد اولیه , به تولید و به خدمات عمومی مختص بازاریان نیز اختصاص می یابد .

طراحی :
پلان مجموعه علی رغم فرم ساده آن از جذابیت و گیرایی خاصی برخوردار بوده و با ایجاد ابهام در فضاها جانبی و خلق منظره ها و دید های متنوع مراجعه کنندگان را به جستجو و کشف زوایای جدید مجتمع وا می دارد . با توجه به نزدیک بودن شکل زمین مجموعه به مربع محور اصلی مجموعه در قطر زمین جانمایی گردید یا بدین ترتیب فضای داخلی از عمق بیشتری برخوردار گرددند. به منظور ایجاد یک فضای دلنشین و یکپارچه در داخل مجموعه فضای مرکزی به صورت پلکانی در طبقات عقب نشینی میکند تا ارتباط بصری مناسبی در بین طبقات و کل مجموعه ایجاد گردد .این شیوه طراحی سبب شده است تا برای بسیاری از مراجعه کنندگان زوایای غیر قائم بودن زمین مشهود نباشد .از نکات در نظر گرفته شده در طراح این مجموعه تنوع مسیرهای موجود در فضاهای داخلی ان است . مسیرهای خطی در این مجموعه بسیار محدود بوده و با توجه به تقسیمات فضایی آن در اطراف محور اصلی مسیرها و راهای متنوعی برای گردش در مجموعه طراحی شده است .
محور قطری مجموعه ضمن ایجاد عمق فضایی بیشتر در فضای داخلی با توجه به تنوع مسیرها و فضاهای وید در گوشه های مجموعه سبب پیچیدگی خاصی در مجموعه شده است . ضمنا آنکه پیچیدگی فضا به آن حد نمی باشد که باعث سردرگمی و عدم درک فضا گردد . مساحت کل مجموعه حدود ۸،۳۰۰ متر مربع می باشد که ۳۴،۰۰۰ مترمربع زیربنای آن در ۴ طبقه ساخته شده است .سطح تجاری مجموعه نسبت به کل زیر بنا نسبتا پایین می باشد و فضای باز بسیاری در مجموعه پیش بینی شده است این امر سبب گردیده مراجعه کنندگان بتوانند با گردش در فضای داخلی و امکان استراحت و توقف اوقات فراغت خود را سپری نمایند .

ایده طراحی :
در این مجموعه نگرش نسبت به بخش تجاری مجتمع بر اساس الگوی رفتاری و عملکردی بازارهای قدیمی ایرن بوده است در بازارهای قدیمی راسته ها و امتدادهای خاصی وجود دارد که برگرفته از ساختار شهری آن زمان بوده و اتصال مابین آنها از طریق چهارسوق شکل می گرفته ، وجود غرفه های تجاری در امتداد محور های متعدد بازار منجر به شکل گیری روابط سیال و خوانا می شده که مردم ، مخاطبین می توانستد به راحتی مسیر مطلوب خود را بیابند . در بخش های تجاری مجتمع محور های سه گانه ای به موزات یکدیگر تعریف می شوند و عوامل ارتباطی آنها به فضاهایی از معماری امروز تبدیل می شود که تقسیم کننده و عامل ارتباط بصری میان طبقات می باشد.این فضا هم در ابتدا و هم در انتهای مسیر وجود دارد که علاوه بر نیازهای عملکردی کیفیت فضایی مناسبی را ایجاد می کند (این فضا در معمای void نامیده می شود).

در بخش مسکونی نیز فضاهای مسکونی در اطراف حیاط مرکزی بزرگی که متناسب با مجموعه تعریف شده شکل میگیرد و بدین ترتیب در طبقه ی هشتم فضای سبز وآزاد مورد نیاز واحدهای مسکونی را تامین می کند.
ویژگی های طرح معماری :
پلان مجتمع ستاره فارس
در این مجموعه ۳ طبقه زیرزمین به کاربری پارکینگ با گنجایش حدود ۵۰۰ دستگاه خودرو اختصاص یافته است که دسترسی به آن با رمپ غریضی از معبر اصلی میسر می باشد . جهت سهولت در حرکت و جلوگیری از اردحام و ترافیک خودرها دو رمپ موازی در ضلع شرقی پارکینگ جهت رفت و آمد و دسترسی به طبقات تعبیه شده است . ۳ طبقه بعد دارای کاربری تجاری می باشد که ۴۰۰ واحد را در بر می گیرد.

چه چيز موجب مي‌شود محلي را مناسب بدانيم؟
بعضي از اصول ساده انتخاب محل آن است كه بايد ديد، دسترسي، بررسي همسايگي‌ها و الگوهاي ترافيكي را موردنظر قرار داد. مهم است كه بدانيم كه اگر يك محل براي يك نوع خاص مركز خريد مناسب باشد بايد دسترسي آن براي همسايگي و نيز جمعيتي كه به اين محل مي‌آيند بدون زحمت و به آساني صورت گيرد. اندازه، آمارگيري و كيفيت و كميت رقابت نيز اهميت بسيار زيادي دارد. با انتخاب محل درواقع با انتخاب ميان محل مناسب و تأمين آسايش مواجه مي‌شويم و مسلم است كه تأمين آسايش هميشه ارجحيت دارد. به هر حال وقتي كه به يك منطقه تجاري بزرگ‌تر سرويس مي‌دهيم محل انتخاب شده بايد آسايش منطقي مورد لزوم براي منطقه‌اي با فعاليت تجاري گسترده را داشته باشد. وقتي سيل خريداران به محلي تمايل پيدا مي‌كنند كه هم كل مجموعه و هم فروشگاه‌ها وسيع باشند مراحل انتخاب محلي مناسب ممكن است روش‌هاي متعددي داشته باشد. ممكن است طراح با ايده‌اي ذهني كار خود را آغاز كند. سپس به دنبال محلي مناسب بگردد يا اين كه ابتدا محل را انتخاب كرده و سپس پروژه موردنظر را ايجاد كند.
لازم است سايت به بهترين نحو با عملكردش هم‌خواني داشته باشد. يك پروژه كوچك در قلب يك محله معمولا يك سايت همسايگي را طلب مي‌كند. پروژه‌هاي بزرگ‌تري كه توسط مسيرهاي ارتباطي يك آزادراه تغذيه مي‌شود بيشتر به يك مركز power center و مركز پذيرايي مي‌مانند و محلي مناسب را براي big box ها يا تركيبي از تمامي آن‌چه گفته شد فراهم مي‌اورند.

۴ – ۲ شناخت خصوصيات كالبدي سايت :
براي به بحث كشيدن اين مطلب يا به عبارتي انتخاب سايت كل منطقه را مورد بررسي قرار مي‌دهيم به اين معنا كه بايد خصوصيات مناطق آن تهيه و مورد بررسي قرار گيرد. البته هميشه در اين راه بايد با تجزيه و تحليل‌هاي اقتصادي با احتياط روبرو شد. اگر سايت از قبل انتخاب شده باشد اقتصاددانان مطالعات خود را بر شخصيت اقتصادي محل در تلاشي متمركز مي‌كنند تامورد تصميم‌گيري قرار گيرد. ملكي خاص با اندازه و شخصيتش به عنوان پروژه مركز خريد رشد يابد اغلب در انتخاب سايت موارد زير در نظر گرفته مي‌شود.

۴ - ۳ تخصيص توده بحراني:
آيا پروژه به حد كافي بزرگ است كه بتواند ترافيك لازم براي موفقيت را به سمت خود بكشد؟ آيا آن قدر بزرگ است كه بتواند براي عملكردش مناسب باشد؟ خلاصه اين كه آيا مي‌تواند با انتخاب مصرف‌كننده نيازهاي مالي خود را برطرف كند؟ آيا تصميم بر اساس موردبندي تعيين مي‌شود. گاهي پروژه‌اي كه سايت آن بسيار كوچك است با شكست مواجه مي‌شود اما مي‌تواند موفق باشد اگر سايت آن بزرگ‌تر در نظر گرفته شود.

۴ – ۴ جريان ترافيك:
دسترسي به سايت چگونه است؟ سرعت ترافيك به چه اندازه است؟ خيلي سريع است يا خيلي كند؟ آيا در امتداد خروجي راست‌گرد واقع شده و يا با مشكل خروجي چپ‌گرد روبروست؟ آيا خروج به آساني صورت مي‌گيرد يا به كندي؟ سايت مورد نظر بايد از نظر دسترسي سهل‌الوصول باشد و حداقل از يك بزرگراه و ترجيحا از دو بزرگراه يا بيشتر دسترسي به آن ممكن باشد چرا كه بايد با اتومبيل‌هاي عبوري برخورد داشته باشد. حضور باكفايت و توانايي بزرگراه‌هاي نزديك در مقابل رشد ترافيك عبوري پس از ايجاد مركز خريد ني زاز اهميت بسياري برخوردار است. مساحت و شكل مناسب براي به اجرا درآوردن طرحي مناسب با حجم فضاي فروش و نيز براي تأمين پاركينگ مورد نياز نيز موردنظر است. جايي كه ميزان سطح محدود است و ارزش زمين اقتضا مي‌كند مي‌توان با توجه به ايجاد پاركينگ‌هاي دو يا چند طبقه سايت را بررسي كرد. سايت بايد براي عملكردهاي پيشنهادي قابل تقسيم‌بندي باشد يا حداقل راهي براي ايجاد اين تقسيم‌بندي‌ها وجود داشته باشد. تسهيلات شهري مورد نياز موجود باشد يا بتوان با هزينه‌اي حداقل آن‌ها را پديد آورد. وضعيت مناسب زمين ازجمله حضور صخره، مرداب، چشمه‌ها و ... كه مي‌تواند از نظر هزينه مشكلاتي را به وجود آورد.

۴ – ۵ عوامل مؤثر بر طراحي سايت:
تصميم‌گيري‌هاي فضايي براي اين امر و هم‌چنين ساير فعاليت‌هاي ممكن كه در برنامه‌ريزي براي دستيابي به بهترين وضعيت سايت بايد منظور شود به شرح زير است:
- حفاظ در اطراف سايت براي جلوگيري از جريان باد
- نمايش فعاليت‌هاي تجاري در معرض بيشترين ترافيك پياده
- ايجاد آرامش و آسايش حداكثر براي خريدار و فروشنده
- رسيدن به ايده‌هاي سرمايه‌گذاري، زيبايي، بنايي منحصر به فرد
ايجاد سيركولاسيون سايت اهميت دارد. اين سيركلاسيون بايد به آساني با پاركينگ نزديك فروشگاه‌ها در ارتباط باشد. بايد به حد كافي فضاي پاركينگ در نظر گرفته شود تا مشتري به آساني بتواند براي خود جايي پيدا كند. ورود و خروج به اين فضا بايد بسيار آسان و از هر خطري كه به دور باشند ترافيك، ابعاد سايت و ديد به عنوان احكام اصلي يك سايت مناسب شناخته مي‌شود.

۴ – ۵ ترافيك :
تدارك دیدن بهترين محل براي نمايش حداكثر فروشگاه‌ها عاملي در جهت تضمين حجم فروش است. نواحي تجاري واقع در حومه اغلب به ترافيك سواره اتومبيل اهميت مي‌دهند و اين ارزشي است كه اگر با دقت در آن بنگريم روشن مي‌شود كه اتومبيل خود عامل خريد نيست و فقط وقتي كه راننده اتومبيل گران‌قيمت خود را ترك مي‌كنند به پياده‌اي بدل مي‌شود كه او خريدار است. بنابراين اگر معمار قصد دارد در مركز خريد براي افزايش ترافيك پياده بكوشد لازم است ترافيك خريد را به صورت پياده شكل دهد به طوري كه راه رفتن از فروشگاه ديگر. مركز خريدي زنده يا سيركولاسيون مناسب را پديد اورد. درجات جدايي كامل ميان محل وسايل نقليه و پياده‌روها به اندازه مركز خريد بستگي دارد در يك ساختمان تجاري ساده اين جدايي فقط بعد از ورود مشتري به فروشگاه اثرگذار خواهد بود. اگر با دو ساختمان روبرو شويم ممكن است بتوانيم پياده‌روهاي جداگانه‌اي را نيز ميان آن‌ها ايجاد كنيم كه در مركز تجاري متوسط شانس ايجاد چنين پياده‌روهايي بيشتر است. در مركز خريد ناحيه‌اي ايجاد اين فاصله هميشه مقدور است و بايد حتما در نظر گرفته شود. حتي در مركز كوچك‌تر مانند مراكز خريد همسايگي ممكن است بتوان به جدايي صددرصد دست يافت به اين معنا كه محل‌هاي عبور پياده با land scape ديواره‌هاي كوتاه باغ و يا وسايلي شبيه به آن از محل پارك اتومبيل‌ها جدا مي‌شود.

۴ – ۶ تأثير اقليم در طراحي مجتمع تجاري:
واژه اجراي طراحي اقليمي به تكنيك‌هاي ساختماني خاص گفته مي‌شود كه هدف آن‌ها كاهش هزينه‌هاي گرمايش و سرمايش با استفاده از جريان‌هاي انرژي طبيعي براي ايجاد شرايط آسايش در ساختمان‌ها است. در معماري سنتي ايران ساختمان بر اساس موقعيت جغرافيايي خويش از طريق سقف‌ها كم نمودن سطوح خارجي در مقابل تابش مستقيم آفتاب، احداث سايبان‌هاي مناسب هر منطقه، بادگير زيرزمين‌ها، حياط‌هاي مركزي، جان‌پناه‌هاي سايه‌گستر، پنجره‌هاي رو به آفتاب، انتخاب مصالح مناسب سقف‌ها، ديوارها و ... چنان با محيط خارج مقابله مي‌نمايد كه بهترين آسايش فضاي داخلي را بدون استفاده از دستگاه‌هاي پيچيده انرژي و آلوده‌كننده ميسر مي‌سازد. حال اگر معماري امروزه كشور با شناختي علمي از مصالح جديدي كه در دسترسشان قرار دارد و با توجه به شرايط اقليمي و عملكردهايي كه در اثر پيشرفت تكنولوژي و طريقه زندگي انسان در زمان دستيابي به الكترونيك و فضا به وجود آمده است و مطابقت آن‌ها با يكديگر عمل نمايند در واقع دانش و روندمعماري سنتي را در بناهاي جديد به كار گرفته‌اند.
هرچند در ساختمان‌هاي بزرگ به دليل كاهش سطح خارجي نسبت به حجم مورد پوشش تأثير عوامل اقليمي بر آن كاهش مي‌يابد و مهم‌تر اين كه در اين گونه ساختمان‌ها عوامل ديگري از قبيل روابط داخلي مي‌تواند تأثير مهمي در هماهنگ ساختن و اقليم و هم‌چنين در تعديل انتقال شرايط بحراني هواي خارجي به داخل ساختمان داشته باشد.

۴ – ۶ – ۱ تابش خورشيد
۱- ازدياد انعكاس زمين و سطوح بيرون از پنجره‌هاي مقابل آفتاب زمستان كاهش انعكاس زمين و سطوح بيرون از پنجره‌هاي رو به آفتاب تابستان. سطح نامنظم يا خشن بوته‌كاري به جلوگيري از تابش آفتاب كمك مي‌كند و باعث انعكاس كمتري حتي از يك سطح گياهي مانند چمن مي‌شود.
۲- استفاده از ناهمواري‌هاي روي زمين
۳- ساختمان‌هاي مجاور و گياهان براي ايجاد سايه در تابستان
درختان بلند در سمت جنوب جهت سايه‌اندازي روي ديوار و سقف مناسب مي‌باشند. در سمت غرب از گياهان زياد بوته‌ها و پرچين‌ها استفاده كنيد تا مانعي در مقابل آفتاب بعدازظهر باشد. اضافه كردن داربست سايه‌باني از چند جهت مي‌تواند مفيد باشد نه تنها اين سايه‌بان روي ديوار سايه مي‌اندازد بلكه مانع انعكاس نور از سطح زمين به ديوار مي‌شود.
۴- گياهان براي سايه در تابستان درختان برگ پهن بهترين نوع سايبان هستند. زيرا ساختمان را در تابستان محافظت مي‌كنند و در زمستان با از دست دادن برگ‌هايشان امكان استفاده از خورشيد را مي‌دهند و در طرف جنوب بايد درختان بلند انتخاب شوند درختان انبوه و كوتاه قد و هم‌چنين بوته‌هاي بلند در قسمت غربي ساختمان مناسب هستند.
درختان هميشه سبز براي سايه روي ديوارهاي غربي مي‌تواند مناسب باشد. خصوصا اگر جهت باد زمستاني از قسمت غرب و شمال‌غرب باشد عملكرد اين دو درختان دو چندان مي‌شود.

۵- شكل و نحوه قرارگيري ساختمان به منظور افزايش ميزان استفاده از خورشيد در زمستان
۶- شكل و جهت دادن به بدنه ساختمان به منظور كاهش اثر آفتاب تابستان
۷- ذخيره انرژي حرارتي در ديواره‌هاي مقابل تابش آفتاب
۸- ايجاد نواحي داخلي آفتاب‌گير جهت استفاده حداكثر از حرارت خورشيد
مي‌توان يك فضاي خورشيدي طراحي كرد تا جذب حرارت خورشيد را به حداكثر مانند يك گلخانه متصل به ساختمان و يا يك حياط مركزي سرپوشيده با سطوح شيشه‌اي باشد.
۹- تأمين سايه براي ديواره‌هايي كه رو به آفتاب تابستاني هستند
۱۰- استفاده از مواد منعكس‌كننده حرارت بر روي سطوح مقابل آفتاب تابستان
۱۱- به حداقل رساندن بازشوها در جهت شمالي، شرقي و غربي
۱۲- افزايش پنجره‌هاي رو به جنوب
۱۳- استفاده از پنجره‌هاي سقفي براي جذب انرژي خورشيد و نور طبيعي
۱۴- ايجاد سايه براي پنجره‌هاي رو به آفتاب تابستان
۱۵- ايجاد حياط مركزي و ويد اصلي سرپوشيده با توجه به شرايط غيرقابل پيش‌بيني
۱۶- شكل ساختمان جهت ايجاد حداكثر تابش به درون ساختمان
۱۷- قرارگيري عناصر حفاظتي و بالكن و ايوان باز
۱۸- پلكاني كردن طبقات براي پرهيز از نور مستقيم آفتاب
۱۹- شكل بنا موازي با اشعه خورشيد
۲۰- نورگيرهاي سقفي منابع كارآمد نور طبيعي
۲۱- پنجره‌هاي فرعي برجك‌هاي نورگير داخلي، نورگيرها و برجك‌هاي نورگير پشت بامي، نور طبيعي متعادل قوي به تمام فضا مي‌بخشد.

چكيده :
مراکزتجاری_تفريحی به مفهوم کلي به محلي سرپوشيده و يا روبازي اطلاق مي‌گردد که تعدادي فروشگاه را شامل گرديده که اين فروشگاه ها مي توانند ازيک يا چند صنف مختلف تشکيل گردند. آن چه مراکز خريد، پاساژها و ديگر اماکن تجاري جديد را از بازارها متمايز مي‌کند، نبود فضاها و مکان هاي غير تجاري در اين مراکزاست. معماران و شهرسازان به عنوان توليدکنندگان فضا نيازمند توجه به خواسته‌هاوانگيزه هاي مصرف کنندگان مي باشند.

تغيير ماهيت تجاري فضاهاي مراکز خريد و پاساژها از کارکرد صرف تجاري به مراکز تجاري-تفريحي و ايجاد فضاهايي براي اوقات فراغت و تفريح در اين گونه مراکز از ساليان گذشته در کشورهاي توسعه يافته رواج يافته ، در چند سال اخير نيز در کشور ما رايج شده است.
بسياري از مراکز تجاري به ويژه آن هايي که از نظر موقعيت دسترسی در مجاورت محلات مسکوني و پرازدحام واقع نشده‌اند ، با ايجاد فضاها و مکان هايي براي اوقات فراغت و استراحت مراجعه کنندگان ،نيازهاي يک جامعه مدرن شهري را مدنظر قرار داده اند. لذا در ارائه اين پروژه که در شهرستان سقز واقع شده سعي شده با توجه به اين موضوع يک مجتمع تجاري_تفريحي طراحي شود که علاوه بر اين نيازهاي ساکنان آن مناطق و کم کردن سفرهاي درون شهري براي شهروندان آن ناحيه ، فضايي تفريحي را نيز براي مراجعه کنندگان فراهم آورد. اين پروژه شامل فضاهاي مختلف از جمله قسمت های تجاري ، رستوران ، کافي شاپ ، فست مهد کودک ،سالن های ورزشی،آمفی تاتر،شهر بازی و ... مي‌باشد و با توجه به ايده طرح که حرکت و پويايي سعي شده که اين فضاها بصورتی طراحي شود تا احساس تحرک و پويايي بيشتري را در حين بازديد به مراجعه کنندگان القا کند.

برای دستيابی به کارکردها و عملکردهای مناسب چنين مجموعه‌ای نمونه‌های چندی از بناهای مشابه مورد بررسی قرار گرفته اند و روش های طراحی و ويژگی های خاص هر يک بيان شده است و نيز بررسی لازم در مورد نيازها و عملکردهای گوناگون و نيز مقولات مختلفی که در امر طراحی تأثيرگذار است، صورت پذيرفته است. در نهايت سايت مورد نظر تحليل و بررسی شده و طرح پيشنهادی برای آن اراﺋه گرديده است.